Het speelt een belangrijke rol bij het reguleren van de lichaamstemperatuur, het zorgt voor de levering van voeding en zuurstofal naar cellen, spoelt de ‘onbruikbare troep’ uit en beschermt organen en weefsels. Water is onderdeel van bijna elk fysiologisch proces in ons lichaam. Hoe zit het met onze mentale gezondheid? Welke rol speelt water bij onze hersenfuncties en dus onze mentale processen? Heeft het invloed op de prestaties van schoolkinderen?
Dit schrijft Dr Philippa Norman in haar artikel over een gezond brein. ‘’Plaats twee vuisten tegen elkaar waarbij de binnenkant van de vuisten elkaar raken. Je brein heeft ongeveer die grootte en vorm. In tegenstelling tot de rubberen roze modellen die je wel ziet, zijn de herensen verbazend zacht en bestaan primair uit water en vet. Het is een grijzige en puddingachtige massa die bestaat uit 100 biljoen hersencellen, neuronen genoemd, die ons denken, leren, voelen en zijn bepalen. Neuronen hebben goede vetten, eiwitten, complexe koolhydraten, micronutriënten zoals vitaminen, mineralen en fytonutriënten nodig, en water. Al deze nutriënten worden gebruikt voor de leercapaciteit van de neuronen.’’
Iedere actie, gedachten, gesproken woord (dus eigenlijk alles wat we doen) wordt getriggerd door verschillende chemische stoffen (neurotransmitters) die informatie overdragen naar bepaalde hersencellen. Voor een snelle en goede overdracht van prikkels tussen hersencellen (neuronen) via de ruimte tussen de cellen (synapsen) met behulp van neurotransmitters is de spanning van de membraan van cruciaal belang. Dit is waar water komt kijken omdat voldoende hydratatie de belangrijkste voorwaarde is voor die spanning. We kunnen zeggen dat de kwaliteit van voedsel (voor het aanmaken van neurotransmitters) en water (voor hun transport) cruciaal zijn voor goed en efficiënt werkende mentale processen.
Wetenschappers hebben aangetoond dat we al bijna 2% water in ons lichaam hebben verloren als we ons dorstig voelen en ons cognitieve vermogen is lager als we 10% hebben verloren! Naast het directe effect van dehydratie heeft het ook indirecte effecten; een gedehydreerd persoon is moe, ongefocust en gedemotiveerd. Denk aan je efficiëntie op een hete zomerdag. Aanvullend zorgt het ook voor een lagere efficiëntie van onze mentale processen. Het artikel van de Telegraph beschrijft vergelijkbare resultaten: ‘’Wetenschappers van het Institute of Psychiatry in London en het MRC Cognition and Brain Sciences Unit in Cambridge, hebben ontdekt dat het brein van jongeren minder efficiënt werkt als ze uitgedroogd raken waardoor opdrachten rondom probleemoplossing moeilijker worden. Wetenschappers voerden hersenscans uit bij tien jongeren die gevraagd werden om 90 minuten te sporten om milde dehydratie te creëeren voordat ze gevraagd werden om een aantal opdrachten rondom probleemoplossing te doen en reactiesnelheidstesten. Het onderzoek toonde aan dat hun hersenen harder moesten werken om dezelfde taken te doen, ondanks dat de jongeren slechts 1,1% van hun lichaamsgewicht door dehydratie hadden verloren. Het vermogen van de jongeren om de taken te maken veranderde niet maar functionele Magnetic Resonance Imaging scans lieten verhoogde neurale inspanning van hun hersenen zien in sleutelgebieden voor probleemoplossend vermogen en leren, zoals de middelste frontale kwab en de parietale lobe.’’
